Nadat White Lives Matters in Utrecht zich bij een XR blokkade aansloot schreef ik een deel 1 van dit blog.

Er is sinds die tijd veel gebeurd dus besloot ik dat het tijd was om deel 2 te schrijven.

Na deel 1 kreeg ik veel kritiek van (voornamelijk witte) Rebellen.

Nazi’s zijn geen onderdeel van XR, XR is inclusief etc. etc.

Dat klopt natuurlijk ook, die nazi’s komen echt niet naar actietrainingen of naar de potlucks. Die komen enkel naar de grote openbare demo’s.

Ook is XR inclusief, mensen van verschillende kleuren, culture en etnische achtergronden als mensen met verschillende genderaanduidingen zijn er welkom. Daar zit het probleem dan ook niet.

Het probleem zit hem in het omgaan met deze nazi bezoekjes aan de demo’s en de manier waarop XR dit aanpakt.

Hoewel ik zelf nooit deel heb genomen aan een XR demonstratie (iets met de actieconsensus en het pacifisme) ken ik wel veel mensen die er wel zijn geweest.

Ik zal hieronder een tijdlijn uitzetten met incidenten en hoe daarop gehandeld werd:

11 maart 2023, blokkade A12 valt samen met een “wappie” protest in Den Haag. Dat “wappie” protest viel waarschijnlijk wat tegen want een deel vertrekt en begeeft zich naar de Utrechtsebaan om XR demonstranten lastig te vallen.

NVU nazi Etienne van Basten en diens partner Marjon Weijenberg houden zich naast de demo op, evenals ex-junk “Tikkie Tinus”, Martijn Koops.

Rechts-extremist Peter van Vliet, Stop Antifa Terreur Nederland, loopt de demo in, bespuugd Rebellen en gooit later vanaf de zijkant eieren naar de demo.

Hierop werd niet ingegrepen door XR.

Ook waren Voorposter Jan Baak, coronademonstrant Steffie Kruts en fakkelman Max van den Berg aanwezig.

11 september 2023, White Live Matters gaat mensen interviewen bij een A12 blokkade. Als “De naakte keizer TV” stelt o.a. Jan van Kar “kritische vragen” aan demonstrerende rebellen en word er ook een gesprek gevoerd met Bob van LeftLaser.

15 september 2023, NVU en Voorpost lid Yvette Evers gaat naar de A12 blokkade in Den Haag samen met wat Voorposters. Ze heeft zelfgemaakte flyers mee en kan deze ongestoord uitdelen, niemand greep in.

1 oktober 2023, een groep “wappies”, Ado hooligans en rechts extremisten wil XR van de A12 vegen. Een groep van zo’n 30 mensen probeert via allerlei omwegen langs de politie te komen om geweld tegen XR te plegen. Onder hen is Peter van Vliet.

17 december 2023, White Lives Matter mengt zich, voor een 2e keer, in een XR demo.

Dit maal met spandoek met de tekst “white extinction rebellion”.

Er word een tijd met ze gesproken, waarna uiteindelijk de politie erbij gehaald word om ze te verwijderen.

2 februari 2024, vlak na de start van de A12 blokkade duikt er een groep Voorposters, onder leiding van Jan Baak, op met een prinsenvlag.

Het duurt even voor deze opgemerkt worden en aangesproken worden door de deëscalatiegroep van XR. Politie wil in eerste instantie niet ingrijpen waardoor de Voorposters zich vrij in en rond de demo kunnen bewegen.

Later duikt ook Pegida voorman Edwin Wagensveld op in de supportdemo met een bordje waarop staat “red de toekomst, stop de islam”. Ook dit bekende extreem rechtse figuur kon ongehinderd de demo in lopen en zijn protestbord omhoog houden. Er gaan wel wat mensen op af om te zeggen dat dit niet de plek is voor zijn protest, maar dat is natuurlijk de aandacht waar de Pegida fasho op uit is.

Aan de hand van deze incidenten kan ik een paar conclussies trekken, namelijk de eerste, rechts-extremisten voelen zich veilig genoeg om zich in de XR demo’s te begeven. De geweldsloosheid speelt daar natuurlijk een grote rol in. Ze weten dat er geen fysieke dreiging is dus kunnen ze zich veilig in de demo mengen en doen wat ze willen.

Daarnaast weten ze ook dat de politie ze niets kan maken zolang ze zich rustig houden, eventueel worden ze gesommeerd op een andere plek te gaan staan, misschien een ID controle, maar meer dan dat zal er niet gaan gebeuren.

Dan is er nog het handelen vanuit XR zelf.

XR voert het beleid dat zodra er uitingen gedaan worden die niet overeen komen met waar XR voor staat, dat diegene word gevraagd hiermee te stoppen.

Al meerdere keren bleek dat dat niet werkt en dan werd er politie bij gehaald, die niet in alle gevallen mee wil werken.

Om even een vergelijking te schetsen, toen in Utrecht op 1 mei 2022 de Dag van de Arbeid gevierd werd met een mars door de stad kwam WLM langs op het Domplein met een tegenprotest.

Diverse antifascisten probeerde door de politielinie heen te breken om ze te verjagen. Hier kwam flink wat duw en- trekwerk bij kijken en er vielen wat klappen.

Toen ze later op een andere plek weer opdoken gebeurde hetzelfde, maar welliswaar met 2 keer zoveel politie.

Toen een jaar later Yvette Evers en Peter van Vliet opdoken bij de Dag van de Arbeid viering werden ze door een groepje antifascisten geconfronteerd. Voordat het uit de hand liep sprongen er wat politiemensen tussen die de fasho’s wegstuurde.

Het handelen van antifascisten in deze gevallen zorgt er voor dat facho’s op afstand blijven, ze lopen niet zomaar ff de demo in. Ook voelen de meeste rechts-extremisten zich niet heel erg geroepen om te komen etterbakken want er is een kans dat ze klappen krijgen.

Via meerdere personen betrokken bij AFA en Antifa Utrecht is er geïnformeerd bij XR of ze een statement willen uitgeven tegen de deelname van extreem rechts. In onze ogen is dat het minste dat je kan doen als groepering die claimt een veilige plek te bieden voor mensen van kleur en mensen uit de LHBTIQ+ gemeenschap. Zowel landelijk als regionaal werd dit geweigerd want “we willen rechts extremisten geen platform bieden”.

Zo lijkt het, in mijn optiek, dat ze dit probleem niet erkennen als een probleem, wat het dus wel is.

Het getuigt van een typische witte eurocentrische houding die we vaker zien bij links-liberale groepen.

Je erkent dat iedereen gelijk is ongeacht kleur, afkomst en gender maar ontkent dat deze mensen zich extra onveilig kunnen voelen.

Er is werk aan de winkel voor XR.

Ze zouden er goed aan doen de banden met lokale antifa groepen eens aan te halen en om een statement uit te brengen over rechts-extremisten die hun demo’s inlopen.

Een stukje scholing over de meest actieve rechts-extremisten zou ook niet misstaan, als deze lui al herkent worden voordat ze de kans krijgen een demo in te lopen scheelt dat een heleboel gezeik.

In Utrecht zullen lokale antifascisten in ieder geval extra waakzaam zijn bij XR demo’s, of XR dat nou leuk vind of niet.

Laatst kreeg ik van iemand de vraag wat veterkleuren voor politieke betekenis hadden.
Dit naar aanleiding van een S.H.A.R.P. sticker waarop 2 kisten met witte veters staan.
Dit zette me aan het denken dat er eigenlijk veel onduidelijkheid bestaat over welke kleuren veters in combatboots wat betekenen.

Dit verhaal begint eigenlijk al rond 1969 in het VK.
Er ontstond een nieuwe subcultuur uit een samensmelting van de Engelse Mods en Jamaicaanse Rudeboys, gemixed met een vleugje working class.
De Skinheads waren geboren, een subcultuur die zich kenmerkte door gemillimeterd haar, stijlvolle overhemden en strakke jeans opgerold boven combat boots. De muzikale voorkeur ging uit naar Ska, Dub en Northern Soul.
Eind jaren ‘70 kwam punk op en dit had ook op de skinhead subcultuur invloed, de overhemden werden ingeruild voor bandshirts en naast Ska werd er ook geluisterd naar Oi!, een punk variant die vooral draaide om de skinheadcultuur.

Dan nu de kleuren veters.
Veel gedragen kleuren waren zwart, wit, geel en rood, vaak werden die gedragen puur uit estetisch oogpunt, soms ook om te laten zien waar iemand vandaan kwam, bij welke crew iemand hoorde of voor welke voetbalclub ze waren.
Tot dusver geen politieke betekenis.

Dat veranderde toen in de jaren ‘80 de werkeloosheid steeg en de armoede onder de arbeidersklasse van het VK steeg.
Het extreem-rechtse National Front speelde hier op in en probeerde skinheads te ronselen voor hun politiek gewin door de schuld van werkeloosheid en armoede te leggen bij immigranten uit (voornamelijk) Pakistan en Jamaica.

Er ontstond een scheuring in de skinhead subcultuur, aan de ene kant de traditionele skinheads (Trads of Trojans) en aan de andere kant extreem rechtse skinheads.
De extreem rechtse kant won aan populariteit dankzij de band Skrewdriver die Oi! muziek maakte met extreem rechtse teksten, dat ging verder dan enkel xenofobie, er werd gezongen over witte suprematie, “white power”.
Veel extreem rechtse skinheads begonnen witte veters en witte bretels te dragen als uiting van hun “white power” gedachtengoed, vaak gecombineerd met buttons en patches met “white power” symboliek op hun kleding.

De skinheadcultuur had zich inmiddels verspreid naar andere delen van de wereld.
In Nederland waren vooral de extreem rechtse skinheads zichtbaar, in Frankrijk ook, maar daar ontstond tegelijkertijd een tegenhanger, de Red Skins of R.A.S.H..
R.A.S.H. waren skinheads met een socialistische, communistische of anarchistische ideologie en zij bevochten de extreem rechtse skinheads.
In de VS ontstond S.H.A.R.P., trad skins die zich openlijk uitspraken tegen racisme.
Bij deze 2 antiracistische groepen kwamen ook nieuwe kleur associaties kijken.
Rood werd geassocieerd met de Red Skins, ofwel socialisme en communisme.
Geel werd geassocieerd met antifascistische skinheads.

Dit was echter nergens een vaste regel.
Binnen de skinhead cultuur werd nog steeds veelvuldig gebruik gemaakt van verschillende kleuren en of daar dan een betekenis achter zat was heel erg regio gebonden.

Tegenwoordig is dat eigenlijk nog steeds zo.
Hoewel bepaalde kleuren met bepaalde politieke ideologieën worden geassocieerd is het niet zeker te stellen dat iemand met witte veters een racist is, het kan net zo goed zijn dat diegene het mooi vind staan.
Datzelfde geldt overigens voor bretels, die worden vaak afgestemd op de kleur shirt en niet op politieke voorkeur.
Uiteindelijk zal je meer af kunnen lezen aan symboliek op buttons en patches dan aan kleur veters.